อารยธรรม “ข้าวไทย”

ข้าวกล้องอุดมด้วยเส้นใยอาหาร ช่วยป้องกัน โรคเหน็บชา โรคโลหิตจาง

ข้าว ถือเป็นอาหารประจําชาติของประเทศไทย ที่มีตํานานประวัติศาสตร์มายาวนาน

กว่า 5,500 ปี และจากการศึกษาวิจัยเพ่ิมเติม ทําให้ทราบว่าในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11-20 มีข้าวชนิดต่าง ๆ จํานวน 3 ขนาดคือ

1. ข้าวเมล็ดใหญ่ ได้แก่ ข้าวเหนียวท่ีงอกงามในที่สูง
2. ข้าวเมล็ดป้อม ได้แก่ ข้าวเหนียวท่ีงอกงามในที่ลุ่ม (ทั้งสองชนิดมีการเพาะปลูกก่อนสมัยทวาราวดี (พุทธศตวรรษที่ 11-16)
3. ข้าวเมล็ดเรียว ได้แก่ ข้าวเจ้า พบในสมัยศรีวิชัย (พุทธศตวรรษที่ 13-18)

ต่อมาในสมัยกรุงสุโขทัย (พ.ศ. 1740-2040) ข้าวที่ปลูกในสมัยนี้ยังเป็นข้าวเหนียวเมล็ดป้อมและเมล็ดยาว

แต่เริ่มมีการปลูกข้าวเจ้าเมล็ดยาวเรียวเพิ่มมากขึ้นตามลําดับ ในยุคนี้พระมหากษัตริย์ทรงทํานุบํารุงการกสิกรรม ทําให้ได้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์ ดังปรากฏในศิลาจารึกว่า "ในน้ำมี ปลา ในนามีข้าว" มีการหักล้างถางพงและถือครองเป็นที่ทํากิน ก่อให้เกิดระบบการปกครอง เศรษฐกิจและสังคมขึ้น ดังนั้น ระบบศักดินาซึ่งเป็นการแบ่งระดับชนช้ันตามจํานวนของพื้นที่นาจึงน่าจะเริ่มในยุคนี้

เมื่อเข้าสู่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น บ้านเมืองมีความมั่งคั่งเป็นอู่ข้าวอู่น้ําที่สําคัญ จึงได้เริ่มมีระบบการปกครองแบบจตุสดมภ์มี "กรมนา" ดูแลและส่งเสริมสนับสนุนการทํานาอย่าง จริงจัง ทําให้ข้าวกลายเป็นอาหารหลักของประชากรและเป็นเสบียงสํารองในยามเกิดศึกสงคราม จนมาถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายถึงกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้มีการเก็บอากร ข้าวในภาคกลาง ส่วนใหญ่เป็นพันธ์ุข้าวท่ีทางราชการแนะนํา หรือพันธุ์พื้นเมืองที่มีคุณภาพ

ในช่วงนี้เองที่ประเทศตะวันตกได้มีการขยายอาณานิคม ประเทศไทยจึงมีโอกาสทําการค้ากับต่างประเทศมากขึ้น ส่งผลให้ข้าวไทยกลายเป็นสินค้าส่งออกท่ีสําคัญ ทําให้รัฐบาลต้องขยายพื้นที่เพาะปลูก เพื่อเพิ่มปริมาณผลผลิตข้าวในเขตพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ําเจ้าพระยา

ปัจจุบันการปลูกข้าวในประเทศไทย คงมีเพียงข้าวเมล็ดป้อมที่พบมากในภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ขณะที่ข้าวเมล็ดยาว พบมากในภาคกลางและภาคใต้ ที่มีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุดภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีพื้นที่ปลูกข้าว คิดเป็น 45 % ของพื้นที่เพาะปลูกทั้งประเทศ ส่วนใหญ่ปลูกข้าวหอมมะลิ 105 ซึ่งเป็นข้าวคุณภาพดีที่สุดของโลก ข้าวที่ปลูกในพื้นที่แถบนี้ จึงมักปลูกไว้เพื่อขาย รองลงมาคือ ภาคกลาง และภาคเหนือ ที่พื้นที่เพาะปลูกเท่ากันประมาณ 25%

ทุกวันนี้ไทยเป็นแหล่งปลูกข้าวที่ผลิตออกสู่ตลาดโลกมากที่สุด และเป็นศูนย์กลางของการศึกษาวิจัยพันธุ์ข้าว ซึ่งแสดงให้เห็นถึงบทบาทของผู้สร้างตํานานแห่งอารยธรรมธัญญาหาร ของมนุษยชาติ